In Pittsburgh vertelden we enkele locals dat we van plan waren op bezoek te gaan in Charleroi, 33 kilometer verderop. Ze trokken grote ogen. Als we wilden zien hoe de rust belt zich hersteld had na de sluiting van de staalfabrieken, moesten we vooral in Pittsburgh zelf blijven. Wat gingen we in godsnaam in de vallei zoeken? Daar waren de problemen ten gevolge van de industriële teloorgang nog overal zichtbaar. Maar voor ons was het simpelweg ondenkbaar dat we geen halt zouden houden in de enige stad ter wereld die naar ons Charleroi genoemd is.

Het klopt, Pittsburgh biedt alle antwoorden op de problemen van een postindustriële economie. De stad herontdekte haar rivieren, maakte verlaten fabrieken met de grond gelijk, bouwde immense parkingtorens en ontwierp nieuwe parken en pleinen op de vrijgekomen ruimtes. De zakenwereld kwam zich er vestigen en smeedde met de opeenvolgende Democratische burgemeesters een heilige alliantie: samen trokken ze prestigieuze technologieprojecten aan en investeerden ze zwaar in het Cultural District. We bezochten de onmetelijke campussen van de twee grote universiteiten die de stad rijk is. In Starbucks en Shake Shack schuilden we voor de sneeuw, tussen aan hun laptopscherm gekluisterde studenten.

In het spoor van Jennifer Beals, wier intense danspassen uit Flashdance onze jonge jaren op hun kop zetten, wandelden we door de Pittsburghse wijk waar die film werd opgenomen. Waar ooit fabrieken stonden, zagen we nu niets dan lofts en hippe bars waar niemand nog weet wie Jennifer Beals is. Aan de overkant van de rivier ligt het Andy Warhol Museum. ’s Mans belangrijkste werken staan er tentoongesteld sinds hij ze schonk aan zijn geboortestad.

Oud-burgemeester Tom Murphy leidde
ons rond in zijn stad. Met prachtige patriciërswoningen, met nieuwe woningprojecten die de straten van de oude Midwest imiteren, toen staalgieterijen en walserijen nog de rijkdom verzekerden. Immense stadions van de plaatselijke baseball- en American footballclubs waren gebouwd

Onze escorte neemt een korte pauze alvorens het Historic District in te rijden. Een lange rechte straat met aan weerszijden winkeltjes, steunend op funderingen die op het einde van de negentiende eeuw werden gebouwd. We lijken in een Lucky Luke-album beland, op de allereerste bladzijde, wanneer de lonesome cowboy op zijn paard een nieuwe stad binnendraaft. Het beeld blijft maar enkele seconden hangen. Wanneer we de tweedehandswagendealers en parkings zien, zijn we de stad alweer uit. Onze gids draait tweemaal links af en negeert daarbij de rode lichten, misschien om zijn autoriteit te benadrukken, misschien omdat er toch niemand op de baan is op een besneeuwde dag als deze. Plots bevinden we ons niet langer in een stripalbum van Lucky Luke, maar midden in een scène van de film Fargo.Op de stoep van het stadhuis worden we opgewacht door een officiële delegatie onder een in de gauwte gedrukt spandoek: Welcome to our Sister City. Charleroi, Belgium. Iedereen is aanwezig: de burgemeester, gemeenteraadsleden en hun echtgenotes, politieofficieren, en enkele buurtbewoners
die op ‘aanwezig’ hebben geklikt bij het Facebookevenement Mayor of Charleroi BE, Official Visit. Wat bedoeld was als een bescheiden privéaangelegenheid is plots een officieel bezoek. Ik herken de burgemeester, Ed Byrner, die ik heb gegoogeld voor we aankwamen. Enkele maanden terug werd deze oud-fabrieksarbeider van 63 jaar verkozen tot burgemeester. Hij kwam op voor de Democraten en was de enige verkiesbare kandidaat. Wit sikje, azuurblauwe ogen, zwartleren jas en baseballpet. Hij drukt me heel hartelijk de hand. Daarna schudt iedereen de hand van iedereen, inclusief brede glimlachen en uitvoerige begroetingen. We zijn hier amper vijf minuten, maar voelen ons al thuis in Charleroi. Het wordt snel duidelijk dat onze Amerikaanse broeders en zusters ons niet zomaar zullen laten gaan. ‘Het is 36 jaar geleden dat een burgemeester van uw stad ons kwam bezoeken’, vertelt een raadslid terwijl we de trappen oplopen en ze me de krantenknipsels toont van dat bezoek. Ze licht toe: ‘Voor ons is dit een hele belevenis, weet u.’ Voor ons ook.

We bezoeken alles. De raadszaal, waar een grote kaart van het Belgische Charleroi hangt. De grote zaal ernaast, waar men ter ere van ons bezoek de portretten heeft opgehangen van alle oud-burgemeesters en alle afbeeldingen die ze konden vinden van de Amerikaanse pioniersstad Charleroi, die in 1905 door Roosevelt werd bezocht. We nemen de trap naar de bovenste verdieping om de concertzaal te bewonderen. De archieven zijn van de zolder gehaald en worden hier bewaard, omdat het dak regen doorlaat. De herstelwerken beginnen binnenkort. We dalen weer af naar het gelijkvloers om de kantoren van de politie en de sheriff te bekijken, en de cel. Daarna moeten we verder. Het is een strakke planning. De vertegenwoordigers van de business community wachten op ons in het River House Cafe.Wanneer we daar aankomen, is iedereen er al. Ze zitten aan een lange U-vormige tafel en hebben de ereplaatsen voor ons vrijgehouden: recht tegenover hen, als bij een huwelijk. Ed Bryner nodigt mij en mijn first lady uit om te gaan zitten en zet zich zwijgend naast de zijne. De man is niet bepaald een spraakwaterval. De rol van ceremoniemeester laat hij dan ook over aan een van zijn raadsleden. Larry Celaschi Jr draagt het shirt dat zijn grootvader meenam na zijn bezoek aan Charleroi, België, meer dan twintig jaar geleden. Hij steekt trots zijn borst vooruit om ons de Waalse vlag te tonen: ‘You see, the rooster?’